تحلیل منطقی استدلال‌های خداشناسی حضرت علی(ع) در نهج‌البلاغه

نویسندگان

چکیده مقاله:

شناخت خداوند و چگونگی حصول آن از اموری است که در نهج‌البلاغه به شکل ویژه مورد عنایت حضرت علی (ع) قرار گرفته است. از نظر ایشان دسترسی به کنه ذات و صفات حق تعالی غیر ممکن است، اما از طریق علم حضوری و نیز علم حصولی به صفات او، می‌توان به شناخت خداوند نایل شد؛ هرچند این شناخت نیز بر حسب توانایی و استعداد افراد متغیر است. اسباب علم حضوری را فطرت و اسباب علم حصولی را براهینی چون حرکت، حدوث، نظم، غایی و إنی فراهم می‌سازد. در نوشتار حاضر بیانات امیر­المؤمنین(ع) درباره ابواب خداشناسی، تحلیل و قالب‌های متعارف منطقی آنها نشان داده شده است. حضرت مطالب خداشناسی را به گونه‌ای مستدل بیان کرده‌اند که ذهن مخاطب را یاری می‌دهد تا از فهم مقدمات به نتیجه دست یابد. این شیوه می‌تواند جایگاه والای عقل و فطرت در خداشناسی را در کلام حضرت علی(ع) نمایان سازد و فتح بابی برای پژوهش‌های بدیع نهج‌البلاغه باشد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که ادله خداشناسی حضرت در نهج‌البلاغه، علاوه بر استحکام در محتوا، از ساختار و شکل منطقی نیز برخوردار است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل منطقی قضایای ثلاث

غرض از نگارش نوشتار حاضر، ارائه‌ی تحلیلی مستدلّ و مستند از دو طبقه‌بندی مهم منطقی است؛ یکی تقسیم قضیه‌ی مسوّره به حقیقیه و خارجیه و دیگری تقسیم قضیه‌ی حملیّه‌ی موجبه به حقیقیه، خارجیه و ذهنیه. تداخل این دو طبقه‌بندی به دلیل اشتراک در عنوان، در طول تاریخ موجب بروز اشکالات و ابهامات متعددی در فهم علم­شناسی قدما شده است. در پژوهش حاضر، با اشراف بر تطوّر تاریخی هر دو طبقه‌بندی و با اخذ روی­آوردی منطقی ...

متن کامل

تحریر و تقریر استدلالهای ابن سینا در نمط سوّم کتاب الاشارات در قالب براهین منطقی

نگارنده با توجّه به اهمیّت کتاب اشارات و تنبیهات ابن سینا به ویژه نمط سوّم آن به واکاوی این نمط در چهار مقامِ تحریرات، تقریرات، دفاعیّات و ملاحظات پرداخته است . به این بیان که در مقام أوّل به جهت منطقی کردن و آسان سازی عبارات، از مجموع سی فصل این نمط، هفده فصل از آن تحریر منطقی و یازده فصل آن عنوان بندی و دو فصل آن بازنویسی شده است؛ در مقام دوّم به جهت یافتن فهم صحیح از عبارت، به نقد تقریرهای ناقص پرد...

15 صفحه اول

سعادت از دیدگاه امام علی(ع)؛ تحلیل ریشه «سعد» در نهجالبلاغه

بدون تردید مقوله «خوشبختی و سعادت»، از مسائل بنیادین و پرسش‌های دیرینه و پایدار بشر به‌شمار می‌آید که بسیاری از مکاتب دینی و فکری نیز آن را مد نظر داشته‌اند. بررسی متون دینی و سخنان پیشوایان دین در رابطه با سعادت بشر و شناخت بهتر این مفهوم از دیدگاه آنان می‌تواند بر نحوه زندگی فردی انسان و حتی جهت‌گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌های کلان جامعه تأثیر گذارد. این پژوهش بر آن است تا با تمرکز بر موارد به‌کارگ...

متن کامل

تحلیل مفهومی استعاره های نهجالبلاغه (رویکرد زبانشناسی شناختی)

مطالعه ی استعاره یکی از کانونی ترین محورهای رویکرد معنابنیاد زبان شناسی شناختی است. براساس نظریه ی شناختی لیکاف و جانسون (1980) در باب استعاره، جایگاه استعاره نظام مفهومی ای است که براساس آن می اندیشیم و عمل می کنیم. زبان نیز از آنجا که برگرفته از فرایند های ذهنی است، کاملاً استعاری است. به این ترتیب، براساس استعاره، دیگر صرفاً یک آرایه ی ادبی نیست که وظیفه اش تنها زینت کلام باشد. در این نظریه، ا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 5  شماره 9

صفحات  221- 245

تاریخ انتشار 2019-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023